خرید اینترنتی
امروز شاید یکی از زیباترین و به یادماندنی‌ترین روزهای حرفه‌ای من باشد که چنین فرصت مغتنم به دست آمده تا بتوانم بطور مستقیم پاسخ یک پرسش را که بسیاری از هموطنان گرامی به ویژه مشترکین بزرگوار و جوانان عزیز از طریق ایمیل، تلفن و فکس مطرح می‌نمایند ارائه نمایم. این عزیزان پرسش دارند که نقش من و شرکت هاکوپیان در مد و صنعت پوشاک ایران چه بوده است.
برای پاسخ به این پرسش نیاز است که یک نگاه خلاصه به سیر تاریخی مد لباس ایران در یکصد سال گذشته داشته باشیم. گرچه طراحی و دوخت و بافت در ایران ریشه دیرینه دارد ولی تاریخ نشان می‌دهد که از طرف دولتمردان در هیچ زمانی به درستی مورد حمایت قرار نگرفته ولی مردم ما که از دیرباز شیک پوش و زیبایی پسند بودند همیشه از هنر طراحی و دوخت لباس حمایت کرده‌اند و در راه تکامل و رشد آن کوشا بوده‌اند.
از اواخر دوران حکومت قاجار، با سفر شاهان قاجار و عده ای از روشنفکران آن زمان به دیار فرنگ تغییرات اندکی در لباس پوشیدن ایجاد شد و در پی آن حرکت‌هایی در طراحی و دوخت پوشاک پدیدار گردید، از جمله اولین چرخ خیاطی را مظفرالدین شاه به همراه یک خیاط قفقازی به عنوان سوغات از فرنگ به تهران آورد تا لباس درباریان بوسیله چرخ دوخته شود و این موضوع حکایت از آن دارد که در آن دوران، تمام لباس‌ها با دست دوخته می‌شد.
در تاریخ آمده که نخستین کت و شلوار به سبک امروزی در دوران احمد شاه به ایران آورده شده و به تدریج با گرایش مردان ایرانی به ویژه روشنفکران و اعیان و اشراف به لباس امروزی، حرفه خیاطی رونق گرفت و استادکارانی مانند مارتیو توتونیان و هوسپ طاطاوسیان که به ایشان خیاط باشی هم می‌گفتند در دربار قاجار فعال و معروف شدند. مارتیو توتونیان در کشورهای مختلف چند نشان دریافت نموده بود. ناصرالدین شاه نیز نشان شیر و خورشید را به ایشان اهداء کرد.
اما طراحی و دوخت پوشاک در عصر حکومت پهلوی تحت تأثیر مدرنیته غرب قرار گرفت و فرهنگ مصرف پوشاک در ایران بطور آمرانه تغییر یافت و به تبع آن، طراحی و دوخت لباس با تحول همراه گردید. گرچه این تغییر دستوری رابطه جامعه، به ویژه طراحان پوشاک و پارچه را از تاریخ پربار ما در این رشته قطع کرد ولی علیرغم وقوع جنگ جهانی دوم و اشغال کشور، یک رشد چشمگیر در این حرفه صورت گرفت بطوریکه در کمتر از 50 سال نه تنها خیاطی به عنوان یک صنف قوی شکل گرفت بلکه رشته طراحی پوشاک به صورت محدود وارد آموزش عالی شد، و با تأسیس اولین کارخانه‌های تولید پوشاک، گام‌های صنعتی نیز برداشته شد.
من از نیمه دوم دهه چهل وارد مد و مدسازی شدم و در اواخر دهه چهل با یک آکادمی مد در اروپا ارتباط برقرار نموده و نشریات آن را بطور مرتب دریافت نمودم، این رابطه تا به امروز ادامه دارد. در اوایل دهه پنجاه هنر مد و مدسازی به ویژه در پوشاک زنانه از طریق نمایش زنده مد در اماکن عمومی مانند سالن هتل‌ها از کنج خانه ها خارج و به میان مردم آمد. در اوایل دهه پنجاه مدل‌های من به ویژه در رشته مردانه به روی صحنه آمد و در سال 1353 در فستیوال مد برگ ریز، مدل‌های من در طراحی و دوخت اول شد و در پی آن در سال 54 با ارائه مجموعه‌ای از مدل‌های زنانه و مردانه من گامی در مد لباس ایران برداشتم که تا آن زمان در ایران سابقه نداشت.
این گام جدید و بی سابقه اجرای یک نمایش با شکوه و زنده مد برای اولین بار در ایران بود که در هتل کنتینانتال تهران برگزار نمودم. این نخستین بار بود که یک مدساز ایرانی بطور مستقل این نمایش را در چنین سطحی برگزار نموده بود و شاید توان گفت که کلمه مدسازی برای اولین بار در ایران بر زبان‌ها جاری گردید. این موضوع بطور گسترده توجه رسانه‌های داخلی و خارجی را به خود جلب نمود و من در گام بعدی با بهره‌گیری از مدل‌های ارائه شده در این نمایش اولین ژورنال رنگی مد ایران را به نام هوکرپ در همان سال چاپ و منتشر نمودم.
موضوع انتشار این ژورنال و برگزاری نمایش زنده مد تحت پوشش اخبار بین المللی قرار گرفت و خبرگزاری رویترز نه تنها این خبر را به خارج از کشور مخابره نمود، بلکه در مورد چند نمونه از مدل‌های ارائه شده اظهار نظر نمود و از دیدگاه هنری اعلام داشت که بخشی از مدل‌ها، الهامی از لباس‌های دهه 1930 اروپا بوده است که برای این خبرگزاری بسیار تعجب بر انگیز بود که یک طراح ایرانی در آن سال‌ها به تاریخ لباس اروپا نگریسته است و حتی دو مدل از لباس‌های تاریخی ایران الهام گرفته شده بود که مورد توجه ویژه‌ای قرار گرفت. با این اقدام رویترز نام هاکوپیان از مرزهای ایران عبور کرد و به شهرت رسید.
علیرغم جوان بودن خود من و شرکت هاکوپیان، در بین مشتریان جایگاه ویژه‌ای بدست آوردیم و من به این نتیجه رسیدم که باید برای آینده یک برنامه بلند مدت طراحی و تنظیم نمایم. این کار هم انجام شد ولی در سال 1357 انقلاب ایران به پیروزی رسید و طبق روال همه انقلاب‌ها، تغییرات در تمامی ابعاد به ویژه در بعد فرهنگی به وقوع پیوست و فرهنگ مصرف لباس به طور موقت تغییر نمود و عده‌ای به این باور رسیدند که مد و لباس به شکل آن روز در جامعه جایی نخواهد داشت و از طرف دیگر با شروع جنگ تحمیلی این اندیشه بیش از پیش تقویت گردید بطوریکه در اوایل دهه 60 کارخانه‌های لباس دوزی که عمدتاً در اختیار دولت قرار داشتند با تعطیلی مواجه شدند. ولی من با آگاهی از تاریخ انقلاب‌ها به ویژه از جنگ جهانی دوم، دریافتم که چگونه بعد از جنگ و تثبیت انقلاب همه چیز به ویژه هنر طراحی لباس به شرایط عادی باز می‌گردد و هم چنین تجربه کشورهای اروپایی این پیش نگری مرا محقق نمود، بطور نمونه کشور ایتالیا بعد از جنگ جهانی دوم با چنان سرعتی در این رشته حرکت نمود که پیشرفته‌ترین کشورهای دنیا در این رشته مانند انگلیس و فرانسه را پشت سرنهاد.
با توجه به اعتقاد راسخ ما در پیشرفت این حرفه، برای جلوگیری از تعطیلی کارخانه‌های دولتی همکاری‌های موفقیت آمیزی انجام دادیم و علیرغم محدودیت‌هایی که برای بخش خصوصی در آن زمان جریان داشت ما از حرکت باز نایستادیم و با ابتکارات بسیار خلاق طرح‌های خود را در نمایشگاه‌های بین المللی بازرگانی که در تهران برگزار می‌شد ارائه نمودیم و غرفه‌های ما همیشه مورد توجه بازدید کنندگان داخلی و خارجی قرار می‌گرفت و این امر ما را بیش از پیش به آینده امیدوارتر می‌نمود.
تا دهه 70 شرایط برای فعالیت بخش خصوصی همچنان محدود بود و در آن هنگام مدرسه عالی سمیه که امروز دانشگاه شریعتی است برای ارتقاء سطح علمی خود در رشته الگوسازی و مدل سازی از من درخواست همکاری نمود که من آن را پذیرفتم و اولین دوره کلاس‌های ویژه را برای مدرسین آن مدرسه عالی برگزار نموده و از این طریق یک سیستم نوین اروپایی را جایگزین روش‌های کهنه و فرسوده و غیر کارا نمودم و چند ترم نیز به تدریس دانشجویان پرداختم. مدتی بعد، از دانشگاه الزهرا دعوتی در همین زمینه دریافت داشتم و چند سالی در آن دانشگاه تدریس نموده و همان سیستم نوین اروپایی را از طریق تدوین جزوات تخصصی و حرفه‌ای آموزش دادم که در کل سیستم آموزش عالی در این رشته تحول چشمگیری ایجاد نمود در پی این تحولات آموزشی در مقطع عالی، برای اولین بار رشته مهندسی پوشاک در دانشگاه امیرکبیر دایر شد که بار دیگر از من دعوت به همکاری بعمل آمد و من نهایت همکاری را انجام داده و به مدت 3 یا 4 ترم در آن دانشگاه به آموزش دانشجویان پرداختم.
در دهه 80 که روزنه‌ای برای فعالیت بخش خصوصی گشوده شد، ما گام بی‌سابقه دیگری در مسیر فعالیت‌های گسترده خود برداشتیم که در سال 81 به نتیجه رسید و شرکت هاکوپیان آخرین تکنولوژی هزاره سوم را در طراحی و دوخت که در بسیاری از موارد عصر صنعتی را نیز پشت سرنهاده بود برای اولین بار به ایران آورد و با افتخار تمام این پروژه را در کمتر از دو ماه نصب و راه اندازی نموده و به بهره‌برداری رساند.
ما با استفاده از نیم قرن تجربه خود در امر طراحی و دوخت، با هدف حفظ روح هنری در تولیداتمان شیوه سنتی در طراحی و دوخت را با این تکنولوژی پیشرفته ترکیب نمودیم که امروز هموطنان عزیز ما به ویژه خانواده بزرگ هاکوپیان (مشترکین بزرگوار) نتیجه آن را مشاهده می‌فرمایند.
در دهه 80 ما با انتشار کاتالوگ‌‍‌های خود در هر فصل مدل‌های کاملاً خلاق خود را ارائه نموده‌ایم. این حرکت موجب یک جهش عمده در مد و صنعت پوشاک کشور گردید. در گامی دیگر در راستای هویت بخشیدن به هنر طراحی و مدسازی برای اولین بار در ایران، با همکاری عده‌ای از اساتید محترم دانشگاه الزهرا، انجمن طراحان لباس و پارچه تشکیل گردید و من به عنوان نخستین رئیس هیئت مدیره آن انجمن انتخاب شدم.
امروز مد به عنوان موتور محرکه صنایع، به ویژه صنایع مصرفی در حد یک صنعت مسئولیت پذیر و سازنده در تمامی ابعاد از جمله در بعد هنری، اجتماعی و اقتصادی و حتی امور محیط زیست به حق تبدیل به یک موضوع جهانی گردیده است.
در بعد هنری با توجه به اصل تنوع طلبی که اکثر مردم جهان به آن گرایش یافته‌اند، هاکوپیان موفق گردیده که با آفرینش زیبایی‌های گوناگون پاسخگوی این نیاز همگانی در سطح کشور باشد. من خوشحالم که هرگز از مد به عنوان فریاد و جنجال استفاده نکرده‌ام و همیشه وقار و زیبایی را هدف اصلی قرار داده‌ام، چرا که از نظر اجتماعی بر این باور بودم و هستم که جوانان ما با فرهنگی غنی و با وقار بزرگ شده‌اند و نباید دچار هرج و مرج شوند، زیرا امروزه لازمه موفقیت و پیشرفت، نظم و آرامش در اندیشه و کار می‌باشد.
از چند دهه پیش طراحان و مدسازان جهان در مورد فرهنگ سازی برای تولید و مصرف کالا به ویژه پوشاک تولید شده از مواد طبیعی مانند پشم، پنبه و ابریشم اقدام نمودند که از یک طرف بهداشت و سلامتی فردی را تأمین می‌نماید و از طرف دیگر در چرخه بازیافت هیچ آسیبی به محیط زیست وارد نمی‌سازد.
ما در راستای حفظ محیط زیست و تغییر فرهنگ مصرف لباس در سه دهه گذشته کارهای بسیار انجام داده‌ایم، بطوریکه در جامعه ما علیرغم مشکلات استفاده از پوشاکی که در آن مواد طبیعی بکار رفته، توجه عده کثیری از مصرف کنندگان به این سو جلب شده است، تا آنجائیکه امروزه در تولیدات شرکت هاکوپیان بیش از 70 درصد مواد طبیعی مورد استفاده قرار گرفته است. در مجموع، با توجه به فرایند‌هایی که بطور دقیق و مستمر در تولیدات ما اجرا می‌گردد، نام هاکوپیان، وقار، زیبایی و کیفیت را برای مصرف کننده تداعی می‌نماید.
این خلاصه ای بود از نیم قرن نقش من به عنوان بنیان گذار شرکت هاکوپیان در مد و صنعت پوشاک کشور که امیدوارم پاسخ پرسش شما عزیزان را داده باشم.